ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση:
- να γνωρίζουν την έννοια «Κύτταρο» και να κατανοούν τις βασικές λειτουργίες των κυττάρων
- να αποκτήσουν βασικές γνώσεις της σύστασης, της δομής και της λειτουργίας του προκαρυωτικού και ευκαρυωτικού κυττάρου
- να κατανοήσουν το ρόλο των βιολογικών μακρομορίων, την κυτταρική ομοιόσταση και την κυτταρική επικοινωνία
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Εισαγωγή στην Βιολογία Κυττάρου: Δρομικοί λίθοι — Κυτταρική Οργάνωση: Προέλευση και εξέλιξη των οργανισμών. Δομικοί λίθοι — από τα βιομόρια στα κύτταρα. Δεσμοί δομικών λίθων και βιομορίων. Ιστορική αναδρομή της Κυτταρικής Βιολογίας. Η θέση της Κυτταρικής Βιολογίας στις Βιοεπιστήμες
- Κυτταρική οργάνωση: Κυτταρική θεωρία, η έννοια του κυττάρου, οργάνωση και δομή προκαρυωτικού και ευκαρυωτικού κυττάρου. Δομή των χρωμοσωμάτων – οργάνωση γονιδίων.
- Βιολογικά μικρομόρια και μακρομόρια (Νουκλεϊκά οξέα, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια)
- Ροή γενετικών πληροφοριών: Επίπεδα οργάνωσης DNA: Κωδικοποίηση, αποθήκευση —πακετάρισμα και αποκωδικοποίηση των γενετικών πληροφοριών. Πυρήνας, Πυρηνίσκος, Χρωμοσωμικά συστατικά. Πυρηνικός φάκελος, σκελετός και πυρηνικοί πόροι. Μεταγραφή – Μετάφραση, Πρωτεϊνοσύνθεση. Το προκαρυωτικό ριβόσωμα. Το ευκαρυωτικό ριβόσωμα. Ο μηχανισμός της σύνθεσης των πρωτέι’νών. Παράλληλη μετάφραση ενός mRNA από πολλαπλά ριβοσώματα
- Οργάνωση και λειτουργία του κυτταρικού συστήματος: Η δυναμική της κυτταρικής δομής και λειτουργίας. Δομή και λειτουργία αντιπροσωπευτικών κυτταρικών τύπων.
- Δομή και λειτουργία βιολογικών μεμβρανών και διαχωριστικών διπλοστοιβάδων: Συστατικά των βιολογικών μεμβρανών. Ρευστότητα και ρύθμιση της ρευστότητας στους οργανισμούς. Ειδική μεθοδολογία. Ιδιότητες κυτταρικών μεμβρανών. Μοντέλα για τη δομή και τη λειτουργία των μεμβρανών. Εξειδικευμένα μεμβρανικά συστήματα.
- Δομή και λειτουργία κυτταρικών οργανιδίων: Κυτταρικά οργανίδια παραγωγής και μετατροπής ενέργειας. Μιτοχόνδρια και Χλωροπλάστες.
- Μορφολογία, σύσταση και λειτουργία των μιτοχονδρίων: Σχέση δομής και λειτουργίας. Μορφολογία, σύσταση και λειτουργία χλωροπλαστών. Κατανομή και προέλευση των συστατικών τους. Ημιαυτονομία δομής και λειτουργίας.
- Οργανίδια μετατροπής και αποικοδόμησης βιομορίων – Λοιπά οργανίδια και κυτταρικές δομές: Υπεροξυσώματα και Λυσοσώματα. Μορφολογία και λειτουργία των υπεροξυσωμάτων. Μορφολογία και λειτουργία των λυσοσωμάτων. Συμμετοχή των λυσοσωμάτων στη διαδικασία κυτταροποσίας και κυτταροφαγίας. Συμβολή των λυσοσωμάτων στην κυτταρική λειτουργία. Κυτταρικά Ινίδια – Κυτταρικός Σκελετός.
- Υπερμοριακές Δομές ΙΟΙ – ΦΑΓΟΙ: Συγκρότηση μακρομορίων, υπερμοριακών δομών, ιών και φάγων. Αυτοσυγκρότηση πρωτεϊνών. Αυτοσυγκρότηση των ιών και των φάγων. Ο λυτικός και λυσιγονικός κύκλος των βακτηριοφάγων.
- Κυτταρική Επικοινωνία και Σύνδεση – Εξωκυττάριες ουσίες: Μορφολογική έκφραση της επικοινωνίας: Κυτταρικοί σύνδεσμοι. Σύνδεσμοι επικοινωνίας. Ο ρόλος των υποδοχέων και οι ενδοκυττάριες σηματοδοτικές οδοί. Σύνδεσμοι κυτταρικής πρόσδεσης. Κυτταρική προσκόλληση. Χημειοτακτισμός. Συστατικά, οργάνωση και λειτουργίες των εξωκυττάριων ουσιών. Κολλαγόνα και ελαστίνες.
- Κυτταρικός Κύκλος – Αναπαραγωγή: Κυτταρική αύξηση και διαίρεση. Μεσόφαση. Ρύθμιση του κυτταρικού κύκλου κατά τη μεσόφαση- Η εξέλιξη του κυτταρικού κύκλου και τα διακριτά σημεία ελέγχου. Ρύθμιση των σημείων ελέγχου του κυτταρικού κύκλου. Μίτωση και κυτταροκίνηση. Μηχανισμοί που ελέγχουν τη μίτωση. Μείωση. Τα στάδια των μειωτικών διαιρέσεων Ι, ΙΙ.
- Αρχές μεταγωγής Σήματος: Ρόλος της φωσφορυλίωσης των πρωτεϊνών στη μεταγωγή σήματος. Ταξινόμηση βιολογικών σημάτων. Αυξητικοί παράγοντες. Υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR). Ρόλος της μεταγωγής σήματος στην κυτταρική διαφοροποίηση και ανάπτυξη. Κυτταρικές καλλιέργειες.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική
1. Alberts και συν. Βασικές αρχές κυτταρικής Βιολογίας. Εκδόσεις Borken Hill, 2015
2. Μαρμάρας Βασίλης, Λαμπροπούλου – Μαρμάρα Μαρία. Βιολογία Κυττάρου, 5η έκδοση, εκδόσεις Χατζηϊωάννου, 2005
3. Lubert Stryer. Βιοχημεία. 7η έκδοση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης,2015,
Ξενόγλωσση
1. DJ Watson. Molecular Biology of the Gene. 7th edn, Pearson, 2013
2. L. Berk et al. Molecular cell Biology. 2th edn, W. H. Freeman and Company, 2000
3. Alberts Bruce et al. Molecular Biology of The cell. 6th and, Garland Science, 2008